Van HAVO naar het HBO (en VWO)

Dit blijkt uit een herberekening die de VO-raad vandaag bekend maakt op zijn 1e lustrumbijeenkomst op het Panta Rhei College in Amstelveen. Op bijna alle niveaus is sprake van een verdubbeling van het aantal gezakten.

Voor het vmbo wordt de exacte omvang van het aantal extra gezakten dit schooljaar al duidelijk. Voor havo en vwo worden de gevolgen stapsgewijs duidelijk, omdat de kernvakkenregeling pas volgend schooljaar (2012-2013) ingaat.

Opvallend is dat meisjes het hardst worden getroffen: ruim 10.600 meisjes meer zouden hun diploma niet gehaald hebben, tegenover bijna 7.400 jongens extra. Voorzitter van de VO-raad, Sjoerd Slagter: “Scholen zullen hun uiterste best doen om te voorkomen dat deze cijfers werkelijkheid worden, maar ze kunnen geen ijzer met handen breken. De kans is reëel dat een grote groep extra leerlingen zal afstromen naar lagere niveaus of zelfs zal uitvallen.”

De cijfers
Volgens de herberekening zakken in de basisberoepsgericht leerweg van het vmbo straks 2700 leerlingen (12,75% van alle leerlingen), terwijl er eerder 1000 (4,7%) zakten. In het vmbo-kader stijgt het aantal gezakten van 1500 (5,7%) naar 4600 (17,5%), en op het vmbo (g)t van 3700 (7,4%) naar 8700 (17,4%). Op het havo stijgt het aantal gezakten van 7200 (14,6%) naar 12200 (24,6%) en op het vwo van 4100 (11,3%) naar 7400 (20,2%).

De herberekening is uitgevoerd door het project Vensters voor Verantwoording van de VO-raad en is gebaseerd op de voorlopige examenresultaten van schooljaar 2010-2011. Met deze cijfers is berekend wat de gevolgen zijn van de nieuwe exameneisen die de komende twee jaar ingaan.

Strengere exameneisen
Vanaf 1 augustus 2011 moeten leerlingen voor het centraal examen gemiddeld een voldoende halen om te kunnen slagen. Daarnaast telt voor de basisberoeps-gerichte leerweg van het vmbo het schoolexamen niet langer dubbel voor het eindcijfer. Op havo en vwo mogen leerlingen voor de kernvakken Nederlands, Engels en wiskunde maximaal één onvoldoende (5) halen.

Standpunt VO-raad
De strengere eisen zijn elk op zich reëel, maar de opeenstapeling van verschillende maatregelen en het hoge tempo waarin de veranderingen worden doorgevoerd, zorgen ervoor dat de lat voor een grote groep eenvoudigweg te hoog komt te liggen. Het hoge tempo zet ook nog eens de docenten onder behoorlijke druk. Daar komt bij dat calculerend gedrag zich voornamelijk zal voordoen bij havo en vwo-leerlingen en minder bij vmbo-leerlingen.

Voor leerlingen op het laagste niveau van het vmbo betekent dat in veel gevallen dat ze de school verlaten zonder diploma. Slagter: “Ook wij streven naar hogere leerprestaties en denken dat er op hogere niveaus best een tandje bijgezet kan worden. Maar het is de vraag of het onderwijs er beter op wordt als kansen van leerlingen worden ingeperkt en voor een deel van de leerlingen zelfs het perspectief op een VO-diploma verdwijnt.”

De VO-raad zal de gevolgen van de nieuwe eisen op de voet volgen en via Vensters voor Verantwoording nauwkeurig in kaart brengen. Slagter: “Ik vraag de minister de signalen uit het veld serieus te nemen en — met ons- naar eventuele oplossingen voor het volgende schooljaar te zoeken.”

Intussen ondersteunt de VO-raad scholen zo veel mogelijk bij hun inspanningen om leerlingen beter te laten presteren én kansen te geven. Aan het begin van dit schooljaar zijn de cijfers van de herberekening op schoolniveau beschikbaar gesteld, zodat scholen ze kunnen gebruiken om gerichte maatregelen te nemen.