Van HAVO naar het HBO (en VWO)

Het voortgezet onderwijs gaat zelf afspraken maken over de toelatingscriteria voor leerlingen die met een diploma vmbo-theoretische leerweg (vmbo-t) willen doorstromen naar het havo. Nu hanteren verschillende scholen nog verschillende eisen voor vmbo’ers die willen doorleren.

Maandag heeft organisatie voor voortgezet onderwijs, de VO-raad, hierover een rapport gestuurd naar minister Marja van Bijsterveldt (Onderwijs). De VO-raad zal deze code, in samenwerking met de scholen en het het Landelijke Aktie Komitee Scholieren (LAKS) ontwikkelen en later dit jaar voorleggen aan de leden.

Uit een ledenonderzoek van de organisatie is gebleken dat een meerderheid van het voortgezet onderwijs tegen de regel is dat doorlerende vmbo’ers niet mogen blijven zitten in de vierde, terwijl gewone havisten dat wel mogen. De VO-raad zal daarom in de code opnemen dat scholen deze regel niet meer mogen hanteren.

Ongeveer vijfhonderd scholen hebben deelgenomen aan dit ledenonderzoek. Uit het onderzoek is ook gebleken dat een meerderheid van de scholen (59 procent) geen voorstander is van regelgeving door de overheid over wanneer leerlingen aan het havo mogen beginnen. 82 procent vindt het wel terecht dat er aanvullende voorwaarden worden gesteld zolang de beide opleidingen niet goed op elkaar aansluiten. Het voortgezet onderwijs wil zelf werken aan afspraken hierover.

De code moet zorgen voor eenduidigheid en transparantie in de toelatingscriteria. De scholen vinden dat het gemiddelde eindcijfer, de persoonlijke motivatie en de werkhouding van de leerling bepalend zijn voor een succesvolle doorstroom. Daarom worden deze criteria opgenomen in de code. Het LAKS noemt het ‘kortzichtig’ dat een gemiddeld cijfer een zware rol gaat spelen. Volgens de scholieren moet het niveau van het vmbo worden opgekrikt.

Ieder jaar gaan er ongeveer negenduizend leerlingen na het behalen van hun vmbo-t diploma naar het havo. Duizend leerlingen willen die overstap ook maken, maar mogen dat niet omdat ze niet aan de eisen voldoen.

Een kwart van de scholieren die met een vmbo-diploma op zak overstappen naar het havo, haalt daar geen diploma. Daarmee blijven zij duidelijk achter bij leerlingen die vanuit de derde klas van het havo opgaan voor het examen; van die ’gewone’ havisten haalt 90 procent het diploma. Een belangrijke oorzaak blijkt het beleid van havo-scholen. Op minstens de helft van die scholen geldt de regel dat vmbo’ers niet mogen blijven zitten in de vierde klas.

De Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) noemt de code ‘boterzacht’. „Eenmaal opgesteld en gepresenteerd heeft er geen enkele controle meer plaats op de invoering en naleving. Scholen kunnen er namelijk niet toe worden gedwongen”, aldus de VOO in een schriftelijke reactie.